BİLGESEL

  UZAYA BİR KIRAATHANE OLARAK BAKMAK: MERCURY 13   Mercury Projesi, ABD'nin insanlı ilk uzay yolcuğu projesi. Uzaya gitmeyi göze alan ilk Amerikalılar fiziksel gerekliliklerini test edebilmek için deneme uçuşlarına seçilen 110 adet askeri pilottan oluşuyordu. Bu 110 pilottan, yedisi astronot oldu ve "Mercury Yedilisi" adını aldı. Peki, bu erkeklerle aynı zamanda fizyolojik tarama testlerinden geçmek üzere seçilen ve astronot olma yeterlilikleri konusunda üstünlüklerini kanıtlayan 13 kadına, Mercury 13'e ne oldu?          Sorunun cevabı belgeselimizde, ancak biz öncesinde bizi Mercury Projesi'ne kadar getiren tarihsel sürece bir göz atalım...     ABD ve Sovyetler Birliği arasında, 1947-1991 yılları arasında süren, askeri ve siyasi gerginliğe "soğuk savaş dönemi" diyoruz. Bu kavram bizim için önemli, çünkü bundan sonraki her şey ondan türeyecek. Bu dönemde, dünya batı(ABD) ve doğu(SSCB) olmak üzere iki bloğa bölünüyor. Hemen belirtelim, aslında...

     KRİYONİKS: İKİNCİ YAŞAM UMUDU "Artık demir almak günü gelmişse zamandan Meçhule giden bir gemi kalkar bu limandan Hiç yolcusu yokmuş gibi sessizce alır yol Sallanmaz o kalkışta ne mendil, ne de bir kol Ruhtımda kalkanlar bu seyehatten elemli Günlerce siyah ufka bakarlar gözleri nemli Biçare gönüller! Ne giden son gemidir bu! Hicranlı hayatın ne de son matemidir bu. "               Yahya Kemal'in ölüm kelimesini bir kere dahi zikretmeden metaforlar üzerinden onu anlattığı "anıt eser" olarak nitelendirilen bu şiirini hepimiz duymuşuzdur: İnsan, zamandan demir alır, yani ömrünü tamamlar ve meçhule giden o yola, ahirete doğru yola çıkar. Hiç yolcusu yokmuş gibi sessizce yol alan, aslında içinde yalnızca "tek bir yolcu" barındıran gemi ise, tabuttur. Rıhtımda kalanlar, ölen kişinin "biçare" yakınlarıdır. Biçarelerdir, çünkü rıhtımda beklemek boşadır. Biçarelerdir, çünkü ölenin bir daha geri gelmesi mümkün değildir...Ölüm değişm...

             JOSHUA WONG: HONG KONG'DA ON BEŞ YAŞINDA BİR AKTİVİST     Evet, Joshua Wong, Çin dayatması ulusal eğitime karşı çıkmak için scholarism adlı kollektif bir grup kurarak, dünyanın süper güçlerinden birine "HAYIR" dediğinde sadece on beş yaşındaydı. Çin'in ulusal eğitim projesi, "ülkeni sevmek eşittir komünist partiyi sevmek" ideolojisi çatısında, yeni ve ulusal eğitim müfredatını Hong Kong'da hayata geçirmeyi planlıyordu. Peki, neden Çin'e bağlı Hong Kong'da, en başından itibaren farklı bir eğitim müfredatı uygulanıyordu? Hong Kong'da yayılan eylemler sadece bu müfredata direnişi mi kapsıyordu? Tüm bunları anlayabilmek için Hong Kong'un ilginç tarihine kısaca bir göz atalım:       Öncelikle belirtelim, Hong Kong Çin'e bağlı ancak kendi para birimi, siyasi sistemi ve kültürel birikimi var. Birçok Hong Kong sakini kendisini Çinli değil Hong Konglu olarak tanımlıyor. Anlayacağınız  Hong Kong'un çalkantılı bir ...

    EL PEPE: YÜCE BİR YAŞAM      Gerilla Mujica: İki kere hapse girdi, altı kere hapisten kaçma girişiminde bulundu. Hepsinde de vuruldu!        Ne başlangıç ama...         2010-2015 yılları arasında görev yapan,  küresel ekonominin en fakir devlet başkanından bahsediyoruz. Gelirinin yüzde doksanını hayır kurumlarına bağışlayan, eşiyle beraber "köyde" yaşayan, sabah uyanıp, kuyudan suyunu çekip, bahçe işlerini yapıp, sonra Uruguay'ın devlet başkanlığına soyunan, üç bacaklı köpeği ile aynı odada uyuyan o insandan: JOSE MUJİCA'dan.             Aramızda onu tanıyanlar varsa, eminim 1987 model Volkswagen Bettle'ını da tanıyacaklardır. Yalnızca iki koruması olan eski başkan, sokakta karşılaşsanız "İyi günler amcacığım." diyeceğiniz, sıradan bir çiftçi görünümünde. (Hiç alışkın değiliz değil mi?) Maaşını neden yoksullara bağışladığını ve başkanlık sarayında yaşamadığını ise şöyle açı...

  BİR BANKSY FİLMİ: EXIT THROUGH THE GIFT SHOP           Banksy, uzun zamandır takip ettiğim, en çok ilgimi çeken sanatçılardan biri. Bunun sebebi, elbette ki sokak sanatına getirdiği bakış ile birlikte yarattığı gizem. (Evet, Banksy hakkında İngiliz olması hariç hiçbir şey bilmiyoruz!) Biraz fikir sahibi olan varsa, milyon dolara satılan "Kırmızı Balonlu Kız" eserinin müzayede sırasında kendini imha etmeye çalışması ile eserin değerinin bir anda iki katına çıktığı ve sahibine azıcık(!) milyonlar daha kazandırdığını eminim benim gibi ağzı açık olarak izlemiştir.  Bu konuya biraz daha değinmeden edemeyeceğim. Söz konusu eseri satın alan koleksiyoner "Önce şok oldum, ancak daha sonra kendi sanat tarihi eserime sahip olduğumu anladım." demiştir. Eserin parçalanması ile birlikte, adı da değişerek "Çöpteki Aşk" olmuş ve eser, bir müzayede sırasında canlı canlı yaratılan tarihteki ilk sanat eseri olma özelliğini kazanmıştır.      Banksy'nin b...